دسته بندی نشده

بیماران و همراهان بیماران با سرطان روده بزرگ و راست روده ( کولون و رکتوم) سوال میپرسند که نتیجه درمان چه خواهد شد ؟ پاسخ به این سوال همیشه آسان نیست و برای نزدیک تر شدن به جواب به موارد زیادی بپردازیم و چندین سوال مختلف را جواب بدهیم .

ابتدا باید بدانیم توده سرطان کولون و رکتوم دقیقا در کجا واقع شده است ؟ عمق نفوذ آن به دیواره روده چقدر است ؟ ایا به ارگانهای مجاور تهاجم داشته یا نه ؟ ایا به ارگانهای دور دست تهاجم یا دست اندازی یا متاستاز دارد یا نه ؟ جنس تومور چگونه است ؟ ( باید بدانیم تومور بدخیم خود انواع مختلف دارد که منش ان را تعیین میکند ) آیا درگیری غدد لنفاوی اطراف تومور وجود دارد یا نه؟ اندازه تومور چقدر است ؟ فاکتورهای ژنتیکی مرتبط با تومور چگونه است ؟ آیا سابقه فامیلی وجود دارد یا نه ؟ سن بیمار ؟ شرایط بالینی و سلامت عمومی بیمار چگونه است ؟ تومور مارکر ها یا شاخص های آزمایشگاهی سرطان در بیمار چطور است ؟ ….

پس همانگونه که دیده شد تعیین پیش آگهی به فاکتور های متععدی بستگی دارد و هرچه این فاکتورها تک تک خوب باشند در مجموع نتیجه درمان رضایت بخش خواهد بود و هرچه این فاکتورها به سمت بد بودن پیش بروند نتیجه درمان ضعیف تر خواهد بود.

نکته بعدی نسبی بودن نتیجه درمان و احتما خوب شدن یا نشدن بیمار است. بسیاری از بیماران سرطان کولون و رکتوم سوال میپرسند آیا بیمار ما خوب خواهد شد ؟ جواب بله و خیر هر دو اشتباه است و جواب این سوال هم نسبی است اینگونه میتوان توضیح داد که اولا در سرطان روده بزرگ و راست روده ( کولون و رکتوم) جراحی نقش اصلی و مهم را در درمان ایفا میکند و روشهای شیمی درمانی و رادیوتراپی کمکی هستند پس بیمار حتما باید در فرایند درمان تحت عمل جراحی قرار گیرد و اگر خوب شدن از انتظارات ما در درمان هست حتما با جراحی اتفاق میفتد . در مرحله بعد باید بدانیم نتیجه درمان بصورت درصدی است به عنوان مثال میگوییم ۷۰ در صد نتیجه درمان خوب است یا طول عمر ۵ ساله در این مرحله بیماری ۷۰ درصد است بدین معنی است که اگر ۱۰۰ بیمار مشابه با این شدت و مرحله از بیماری بصورت همزمان جراحی شوند ۷۰ نفر از انها ۵ سال بعد زنده هستند حال میپرسند بیمار ما چه خواهد شد و نکته در اینجاست که ما نمیدانیم این بیمار جزو ۷۰ نفر خواهد بود یا ۳۰ نفر . در واقع کل پیش آگهی ها در سرطان روده بزرگ و راست روده ( کولون و رکتوم) بصورت یک درصد بیان میشود و بستگی به تمام موارد إکر شده در بالا و به خصوص مرحله بیماری میباشد که بصورت مرحله ۱ تا ۴ تقسیم بندی میشود مرحله ۱ حالت خفیف بیماری و درگیری محدود و سطحی تومور است و مرحله ۴ درگیری شدید با تهاجم به ارگانهای دور و نزدیک است .

برای تعیین مرحله از روشهایی مثل سی تی اسکن یا ام آر ای و کولولونوسکوپی و یا آندوسونوگرافی استفاده میشود و بعد از مرحله بندی دقیق بیماری با بیمار و همراهان در خصوص روشهای درمانی ، نیاز و یا عدم نیاز به پرتو درمانی یا شیمی درمانی بطور کامل صحبت و مشورت انجام میشود .

صحبت از عوارض بیماری و عوارض درمان از بخشهای مهم مشاوره پیش از جراحی است و لازم است بیمار و همراهان بیمار قبل از جراحی و درمان  سرطان روده بزرگ و راست روده ( کولون و رکتوم) آگاهی کامل داشته باشند چرا که بوجود آمدن عوارض باعث اذیت بیماران و افزایش مدت زمان بستری انها و همچنین افزایش هزینه های درمان میشود که دانستن انها مهم است . لذا هم بیماران و هم جراحان باید در فرصت کافی نسبت به تمام موضوعات باید صحبت و همفکری کنند .

در قسمت دیگری عوارض درمانهای جراحی سرطان روده بزرگ و راست روده ( کولون و رکتوم) بطور کامل صحبت خواهیم کرد

فیشر یا شقاق بیشتر از آنکه یک بیماری باشد خود معلول مشکلات و بیماریهای دستگاه گوارش است و در واقع یک علامت است تا یک بیماری مستقل . حال می\رسیم علامت چه بیماریی ؟ فیشر یا زخم مقعدی به علت عدم دفع درست مدفوع اتفاق میفتد که باعث زخم میشود منظور از عدم دفع درست عبارت است از هر مشکلی هنگام دفع که مانع دفع بدون مشکل میشود میتواند یبوست باشد یا اسهال یا سندرم دفع سخت  باشد به طور کلی دفع نرمال را در زیر توضیح میدهیم و هر گونه تفاوت در نوع دفع نسبت به دفع مدفوع نرمال میتواند به مشکلات دفعی و مقعدی از جمله فیشر پرولاپس همورویید و دیگر بیماریهای روده و مقعد میگردد

دفع مدفوع نرمال و فیزیولوژیک 

به طور نرمال وقتی انسان چیزی میخورد و محتوی غذایی وارد معده میشود مکانیسم عصبی و هورمونی باعث حرکت روده بزرگ و تخلیه مقداری مدفوع به راست روده یا رکتوم میگردد  رکتوم گیرنده های عصبی خاصی دارد که وجود مدفوع را در درون خود حس میکند و شخص متوجه خواهد شد که مدفوع دارد و در واقع حس دفع ایجاد میشود و اگر فرد به توالت ( مکانی که شخص در ان احساس امنیت خصوصی دارد به جایی دید ندارد استرس در آن وجود ندارد و شخص میداند میتواند در انجا به مدتی با آرامش بنشیند و دفع انجام دهد)  مراجعه کند مغز با کمک حواس پنجگانه این مکان را امن تشخیص میدهد و فرمان حرکت و عمل دفع را به رکتوم میدهد( توجه داشته باشید که تنها کاری که شخص انجام داده رفتن به توالت بوده و هیچ نقشی در فرایند دفع ندارد ) در این مرحله رکتوم شروع به انقباضات دودی میکند و بافت و مخاط رکتوم به بالا کشیده میشود و برعکس حجم مدفوع به سمت خروجی هدایت میشود  در این مرحله پیام عصبی از رکتوم به مقعد ارسال میشود و پیام و دستور شل شدن مقعد به ان میرسد و ماهیچه های اسفنگتر مقعدی شل میشود و حجم مدفوع از طریق فشار دودی رکتوم از بالا و شل شدن مسیر مقعدی از طریق مقعد دفع میشود تا در نهایت تخلیه کامل صورت گیرد مجددا توجه کنید که در فرایند دفع شخص هیچ کاری تاکید میکنم هیچ کاری غیر از مراجعه به توالت انجام نداده است و تمام این فرایند به صورت خودکار و تسط هدایت سیستم عصبی خود بدن انجام میگیرد . پس بدانیم هرگونه دخالت در این روند باعث اختلال در فرایند طبیعی دفع و به تدریج باعث بروز مشکلات در دفع و ایجاد اختلالت عصبی و ساختاری در ناحیه رکتوم و مقعد خواهد شد .

حال در ادامه به فیشر می پردازیم  اگر مکانیسم طبیعی دقع را مختل کنیم اگر دخالت در دفع داشته باشیم اولین ارگانی که آسیب میبیند مقعد است . مکانیسم بدین شکل است وقتی فرد دخالت میکند و به جای حرکت طبیعی روده اقدام به زور زدن میکند پیام لازم جهت شل شدن اسفنگتر مقعد  صادر نمی شود و مقعد بسته خواهد بود و دفع از مسیر بسته مقعد و به زور انجام خواهد شد و این اتفاق منجر به زخم خطی و شیاری در دیواره مقعد میشود و این زخم دردناک خواهد بود و احتمالا منجر به خونریزی روشن هم خواهد شد و این زخم ساعتها درد شدید و به دنبال ان اسپاسم مقعدی ایجاد خواهد کرد که روز به روز تشدید خواهد شد

علایم

درد هنگام دفع
خونریزی روشن همراه دفع یا بعد از آن
سوزش
خارش
ادامه پیدا کردن درد و سوزش ساعتها بعد از دفع

درمان 

برای درمان چه باید کرد ؟؟؟ اول از همه باید به فیزیولوژی دفع نرمال برگردیم و سعی کنیم زور نزنیم و مکانیسم دفع نرمال داشته باشیم قدم بعدی حذف اسپاسم اسفنگتر مقعدی است و باید ماهیچه را به کمک روشهایی شل کرد این روشها عبارتند از ۱- گرما : هر نوع گرمایی در ناحیه مقعد باعث شلی و ریلکس شدن اسفنگتر میشود مثل لگن ابگرم -کیسه آبگرم -حوله گرم و غیره ۲- استفاده از پمادهای شل کننده ماهیچه در بازار فعلی ایران پماد دیلتیژل ۲ ٪  موجود است و باید این ژل به طول ۳ سانتی متر داخل مقعد استفاده شود استفاده در بیرون مقعد فایده ای ندارد ۳-باید مدفوع قوام خمیری داشته باشد اسهال آبکی و مدفوع سفت و سنگی باعث ایجاد بیماری و تشدید آن خواهد شد شاید لازم باشه از ملین های دارویی مثل شربت لاکتولوز یا شیر منیزیوم یا پودر پیدرولاکس استفاده کنید ۴- مصرف آب فراوان ۵- مصرف فیبر غذایی در حد نرمال منظور حدود ۴۰۰ گرم در روز است مصرف فیبر زیاد و کم هر دو مضر است  ۶- از مصرف غذا های تند و تحریک کننده پرهیز کنید