فیشر یا شقاق بیشتر از آنکه یک بیماری باشد خود معلول مشکلات و بیماریهای دستگاه گوارش است و در واقع یک علامت است تا یک بیماری مستقل . حال می\رسیم علامت چه بیماریی ؟ فیشر یا زخم مقعدی به علت عدم دفع درست مدفوع اتفاق میفتد که باعث زخم میشود منظور از عدم دفع درست عبارت است از هر مشکلی هنگام دفع که مانع دفع بدون مشکل میشود میتواند یبوست باشد یا اسهال یا سندرم دفع سخت باشد به طور کلی دفع نرمال را در زیر توضیح میدهیم و هر گونه تفاوت در نوع دفع نسبت به دفع مدفوع نرمال میتواند به مشکلات دفعی و مقعدی از جمله فیشر پرولاپس همورویید و دیگر بیماریهای روده و مقعد میگردد
دفع مدفوع نرمال و فیزیولوژیک
به طور نرمال وقتی انسان چیزی میخورد و محتوی غذایی وارد معده میشود مکانیسم عصبی و هورمونی باعث حرکت روده بزرگ و تخلیه مقداری مدفوع به راست روده یا رکتوم میگردد رکتوم گیرنده های عصبی خاصی دارد که وجود مدفوع را در درون خود حس میکند و شخص متوجه خواهد شد که مدفوع دارد و در واقع حس دفع ایجاد میشود و اگر فرد به توالت ( مکانی که شخص در ان احساس امنیت خصوصی دارد به جایی دید ندارد استرس در آن وجود ندارد و شخص میداند میتواند در انجا به مدتی با آرامش بنشیند و دفع انجام دهد) مراجعه کند مغز با کمک حواس پنجگانه این مکان را امن تشخیص میدهد و فرمان حرکت و عمل دفع را به رکتوم میدهد( توجه داشته باشید که تنها کاری که شخص انجام داده رفتن به توالت بوده و هیچ نقشی در فرایند دفع ندارد ) در این مرحله رکتوم شروع به انقباضات دودی میکند و بافت و مخاط رکتوم به بالا کشیده میشود و برعکس حجم مدفوع به سمت خروجی هدایت میشود در این مرحله پیام عصبی از رکتوم به مقعد ارسال میشود و پیام و دستور شل شدن مقعد به ان میرسد و ماهیچه های اسفنگتر مقعدی شل میشود و حجم مدفوع از طریق فشار دودی رکتوم از بالا و شل شدن مسیر مقعدی از طریق مقعد دفع میشود تا در نهایت تخلیه کامل صورت گیرد مجددا توجه کنید که در فرایند دفع شخص هیچ کاری تاکید میکنم هیچ کاری غیر از مراجعه به توالت انجام نداده است و تمام این فرایند به صورت خودکار و تسط هدایت سیستم عصبی خود بدن انجام میگیرد . پس بدانیم هرگونه دخالت در این روند باعث اختلال در فرایند طبیعی دفع و به تدریج باعث بروز مشکلات در دفع و ایجاد اختلالت عصبی و ساختاری در ناحیه رکتوم و مقعد خواهد شد .
حال در ادامه به فیشر می پردازیم اگر مکانیسم طبیعی دقع را مختل کنیم اگر دخالت در دفع داشته باشیم اولین ارگانی که آسیب میبیند مقعد است . مکانیسم بدین شکل است وقتی فرد دخالت میکند و به جای حرکت طبیعی روده اقدام به زور زدن میکند پیام لازم جهت شل شدن اسفنگتر مقعد صادر نمی شود و مقعد بسته خواهد بود و دفع از مسیر بسته مقعد و به زور انجام خواهد شد و این اتفاق منجر به زخم خطی و شیاری در دیواره مقعد میشود و این زخم دردناک خواهد بود و احتمالا منجر به خونریزی روشن هم خواهد شد و این زخم ساعتها درد شدید و به دنبال ان اسپاسم مقعدی ایجاد خواهد کرد که روز به روز تشدید خواهد شد
علایم
درد هنگام دفع
خونریزی روشن همراه دفع یا بعد از آن
سوزش
خارش
ادامه پیدا کردن درد و سوزش ساعتها بعد از دفع
درمان
برای درمان چه باید کرد ؟؟؟ اول از همه باید به فیزیولوژی دفع نرمال برگردیم و سعی کنیم زور نزنیم و مکانیسم دفع نرمال داشته باشیم قدم بعدی حذف اسپاسم اسفنگتر مقعدی است و باید ماهیچه را به کمک روشهایی شل کرد این روشها عبارتند از ۱- گرما : هر نوع گرمایی در ناحیه مقعد باعث شلی و ریلکس شدن اسفنگتر میشود مثل لگن ابگرم -کیسه آبگرم -حوله گرم و غیره ۲- استفاده از پمادهای شل کننده ماهیچه در بازار فعلی ایران پماد دیلتیژل ۲ ٪ موجود است و باید این ژل به طول ۳ سانتی متر داخل مقعد استفاده شود استفاده در بیرون مقعد فایده ای ندارد ۳-باید مدفوع قوام خمیری داشته باشد اسهال آبکی و مدفوع سفت و سنگی باعث ایجاد بیماری و تشدید آن خواهد شد شاید لازم باشه از ملین های دارویی مثل شربت لاکتولوز یا شیر منیزیوم یا پودر پیدرولاکس استفاده کنید ۴- مصرف آب فراوان ۵- مصرف فیبر غذایی در حد نرمال منظور حدود ۴۰۰ گرم در روز است مصرف فیبر زیاد و کم هر دو مضر است ۶- از مصرف غذا های تند و تحریک کننده پرهیز کنید
پرسش خود را برای دکتر یوسف فام بنویسید :